Duaların Kadere Etkisi Var Mıdır?

Duaların kader üzerindeki etkisi sık sık araştırılan bir durumdur. Ettiğimiz dualar kaderimizi doğrudan etkiliyor mu veya dua etsek kaderimizi değiştirebilir miyiz gibi sorular Müslümanlar tarafından merak edilmektedir. Peki, Duaların kadere etkisi var mı? Varsa nasıldır? Gelin bu soruların yanıtlarını hep birlikte öğrenelim.

Edilen duaların kader üzerindeki etkilerini bilmek için öncelikle kader kavramını öğrenmek gerekir. Kader, Allah-ü Teala’nın biz insanların hayatını bilmesidir. Cüzi irade ve külli irade şeklinde ikiye ayrılan kader, insan hayatına yön veren en önemli pusuladır. Külli irade insanlar tarafından seçilemeyen kader olgusudur. Buna doğduğumuz şehir ve ailemizi örnek gösterebiliriz. Cüzi irade ise Allah-ü Teala’nın biz insanoğluna sınırlar çerçevesinde tanıdığı özgür iradedir.

Duanın kader olgusunu değiştirebildiği yönündeki irade ise bizim kendi irademiz yani cüzi iradedir. Allah-ü Teala’ya bir istekte bulunmak için dua eden bir kimsenin kaderi kişinin isteklerine göre değişebilmektedir. Levh-i Mahfuz’da yazılan kaderimiz zaten Allah tarafından bilinmektedir. Yani Allah-ü Teala, kulunun istediği şey için dua edeceğini bilmektedir. Bu nedenle kader yazılırken Allah, kişiye o istediğini verebilir veya vermeyebilir. Bu tamamen Allah’ın iradesine kalmıştır.

Dua ile Kader Değişebilir Mi?

Allah-ü Teala’nın iradesi ile değişebilen kadere kaza-i muallak denir. Kaderini değiştirmek isteyen kişi Allah’a dua ettiğinde Allah dilerse kulunun kaderini değiştirebilir. Bu konuyla ilgili hadis şöyledir:

(Kaza-i muallakı hiçbir şey değiştirmez. Yalnız dua değiştirir.) [Hakim]

(Kader, tedbirle, sakınmakla değişmez. Ama kabul olan dua, bela gelirken korur.) [Taberani]

(Sıla-i rahm ömrü uzatır.) [Taberani]

Dua ile İnsan Ömrünü Uzatmak Mümkün Mü?

Allah-ü Teala’ya edilen samimi bir dua ile kişinin kaderinin değişmesi mümkündür. Fakat aynı durum ecel için söz konusu değildir. Eceli gelen kişi, dua etse dahi ölümden kaçamaz. Kişinin ecel zamanı da levh-i mahfuzda kesin olarak yazılıdır.

Dua etmek ölümü engellemese de belayı ortadan kaldırır. Eğer iyi bir Müslüman, Allah’ın kendisinden istediği emir ve yasaklara uyuyorsa, sadakasını veriyor ve gariplerin yanında oluyorsa ettiği dua onu belalardan uzaklaştıracaktır. Bu noktada dua etmenin büyük bir önemi vardır.

Kuran-ı Kerim’de Geçen Kader Ayetleri Hangileridir?

Dua etmenin kaderi etkilediğine dair bazı Kuran-ı Kerim ayetleri vardır. Bu ayetler kader ve dua arasındaki ilişkinin daha net bir şekilde anlaşılmasına olanak sağlamaktadır. Bu ayetler ise şöyledir:

• (Allah, dilediğini siler, dilediğini değiştirmez. Ümm-ül-kitab [levh-i mahfuz] Ondadır.) [Ra’d 39]
• (Ecel bir an gecikmez ve vaktinden önce de gelmez.) [Araf 34]
• (Herkesin ömrü ve ömürlerin kısalması elbette kitapta yazılıdır.) [Fatır 11]
• (Allah her canlının durduğu yeri ve sonunda bırakılacağı mekânı bilir. Hepsi açık bir kitapta [levh-i mahfuzda]dır.) [Hud 6]

Allah-ü Teala kullarının aklındaki soru işaretlerini kaldırmak için Kuran-ı Kerim’i rehber olarak göndermiştir. Kuran içerisindeki ayetlere bakıldığında kader kavramı daha net anlaşılmakta ve dua ile ilişkisi netliğe kavuşmaktadır.