Nazar Değmesi Gerçek Midir?

Sözlük anlamı ‘’bakmak’’, ‘’görmek’’ olan nazar kelimesi, Türkçede ‘’bir şeye kıskançlıkla, kötü gözle bakmak, o şeye zarar vermek’’ anlamına gelir. Nazar kelimesinin bu anlamı daha çok ön planda olsa da birine hayranlıkla bakmak, övgüyle bahsetmek de nazar kapsamında kullanılır. Bu kelime dilimize Arapça nazra kelimesinden geçmiştir. Peki, nazar değmesi gerçek midir?

Nazar inancının ilk ne zaman ortaya çıktığı kesin olarak bilinmese de ilk çıkış yerinin Mezopotamya olduğu kabul edilmektedir. Bu inanç, pek çok kültür ve medeniyette kendine yer bulmuş, günümüze kadar gelmiştir. Hatta yeni annelerin sütünün kesilmesi, çocukların hasta olup yaşamlarını yitirmeleri, ağaçların kuruması nazar değmesi olarak yorumlanmıştır.

Dinlerde Nazar İnanışı

Nazar inancı yalnızca İslam dininde değil aynı zamanda Hristiyanlık ve Yahudilikte de vardır. Geçmişi uzun yıllara dayanan bu inanış için bazı önlemler de alınmaktadır. İslam inancında bu, nazar ayetleri okumak, tükürmek, muska takmak, diğer inanışlarda nazar değen kişiyi vaftiz etmek ve mesh yapmaktır. Bu dini ritüeller sonrasında nazarın geçeceğine inanılmaktadır.

İslam Dininde Nazarın Yeri

Cahiliye döneminde Araplar arasında yaygın bir nazar inanışı bulunmaktaydı. Bu inanış İslamiyet’te de devam etmiştir. O dönem insanlar, bakışların bile bir insanı hasta edecek kadar güçlü olduğuna inanmaktaydı. Özellikle mavi göz rengine sahip kişilerin daha fazla nazar değdirdiğine inanılırdı.

Cahiliye dönemi Arapları nazar değmesinden etkileneceğini düşündükleri hayvanların boyunlarına beyaz boncuk, çocuklara siyah, yetişkinlere de katır boncuğu takmıştır. Hatta muskaya benzer kolyeler takıp bileklerini iplerle bağlamışlardır. Böylece bu kolye ve bilekliklerin onları nazardan koruyacağı inancı yaygınlaşmıştır.

Hadislerde geçen bir kıssaya göre nazarını başkalarına geçirmek isteyen bir kabile, iki veya üç gün boyunca aç susuz beklemiş ardından dışarı çıkıp deve sürüsüne bakmıştır. Deveye karşı ‘’Bu sürüden daha güzelini görmedim’’ diyerek develerin helak olmasına neden olmuşlardır.

Kuran-ı Kerim’de nazarla ilgili doğrudan bir ayet bulunmasa da nazarı işaret eden ayetler vardır. Kalem suresi 51. Ayette ‘’Neredeyse gözleriyle seni yere yıkıp öldürecekler.’’ Buyrulmuştur. Bu ayete ‘’Kıskançlıkları yüzünden nerdeyse sana nazar değdirecekler, aç ve kötü gözlerinin şerriyle seni öldürecekler.’’ anlamı verilmiştir.

Hz. Muhammed torunları Hasan ve Hüseyin’in nazardan korunması için şu duayı etmiştir: “Allah’ın en mükemmel kelâmını vesile kılarak sizi şeytanlardan, zararlı şeylerden ve kötü bakışlardan korumasını O’ndan niyaz ederim”

Kimlerin Nazarı Değer?

Nazar inancının olduğu toplumlarda bazı insanların ve hayvanların nazar değdirdiğine inanılırdı. İnanışa göre, insanlardan gök ve bal rengi göze sahiplerin, sarışınların, hayvanlardan yılan, köpek, tilki ve tavus kuşunun nazarları diğer insan ve hayvanlara göre daha fazlaydı. Hatta yılanların avlarına bakarak onları sersemlettikleri ve onları yedikleri söylenmektedir. Nazara karşı en savunmasız kişilerin de kahverengi ve yeşil gözlü insanlar oldukları düşünülmektedir.

Nazar Belirtileri

Nazar değmesinin en yaygın belirtileri arasında aşırı uyuma isteği bulunur. Bu kişiler uzun süre boyunca uyusalar dahi hala yorgun ve uykusuz hisseder. Bir diğer nazar belirtisi ise esnemedir. Beyin sürekli negatif enerjiye maruz kaldığı için esneme ihtiyacı hisseder. Ani duygu değişimleri, sebebi bilinmeyen ağrılar da nazarın belirtileri arasındadır.

Nazar Duası

Allâhü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm, lâ te’huzühu sinetün velâ nevm, lehu mâ fissemâvâti ve ma fil’ard. Men zellezî yeşfeu indehû illâ bi’iznih, ya’lemü mâ beyne eydîhim vemâ halfehüm velâ yühîtûne bi’şey’in min ilmihî illâ bimâ şâe vesia kürsiyyühüssemâvâti vel ard, velâ yeûdühû hıfzuhümâ ve hüvel aliyyül azîm.

Kendisine nazar değdiğine inanan kişilerin bu nazar duasını okuması ve üzerindeki nazarın kaldırılması için Allah’a dua etmesi gerekir.