Mekruh Nedir? Neler Mekruh Sayılır?

Kerh sözcüğünden türeyen ve Arapça bir kelime olan mekruh, sözlükte ‘’bir şeyi çirkin bulmak, istememek, sıkıntı’’ anlamlarına gelir. İslam dinine göre ise yapılması hoş karşılanmayan ama günah sayılmayan davranışlara denir. Peki, mekruh nedir? Neler mekruh sayılır? Mekruhun kaç çeşidi vardır? gelin bu soruların detaylı yanıtlarını hep beraber öğrenelim.

Mekruh, haramla birbirine sık sık karıştırılmaktadır. İslam dininde haram, yapılması Allah tarafından kesinlikle yasaklanan davranışlardır. Bir kişi kendisine haram kılınmış bir davranışı gerçekleştiriyorsa günaha girecektir. Mekruh ise yapılması dinen hoş karşılanmayan ve yasaklanmayan davranışlara denir. Mekruhun yapılması günah değildir. Fakat Allah-ü Teala mekruh olan şeylerden uzaklaşılmasını istemiştir.

Mekruh Çeşitleri Nelerdir?

Şafi mezhebine göre mekruhun yalnızca bir çeşidi vardır. Fakat Hanefi mezhebine göre mekruh iki kısma ayrılır. Bu mekruh çeşitleri ise tahrimen mekruh ve tenzihen mekruhtur.

Tahrimen Mekruh Nedir?

Tahrimen mekruh, haram olmayan fakat harama yakın mekruh olarak tanımlanabilmektedir. Bu mekruhu yapan kişi, günah işlemiş sayılmaz fakat bu davranışı yapmaması bu kişi için daha hayırlı olacaktır. Tahrimen mekruha örnek olarak şu davranışlar gösterilebilir:

• Denizde yaşayan balık haricindeki deniz canlılarını yemek,
• Gümüş veya altın kap içerisinde bulunan içeceklerden içmek,
• Namaz kılan bir kişinin yanında uygunsuz hareketler yaparak, kişinin dikkatinin dağılmasına neden olmak,
• Anneye, babaya veya eşe kendi isimleriyle hitap edip çağırmak,
• Kuran-ı Kerim okuyan bir kişinin yanında yüksek ses çıkarmak veya yüksek sesle Kuran okumaya başlamak.

Tüm bu davranışlar haram olmasa da yapılması uygun görülmemektedir. Çünkü bir kişiyi ibadetinden alıkoymak ve dikkatini dağıtmak hoş karşılanmamaktadır. Mekruh çeşitlerinden bir diğeri ise tenzihen mekruhtur. Bu mekruh türü, tahrimen mekruhla zıttır.

Tenzihen Mekruh Nedir?

Tenzihen mekruhu, tahrimen mekruhtan ayıran en önemli farkı bu mehruh türünün helale daha yakın olmasıdır. Yapılması helal değildir. Uygulayan veya uygulamayan bir kişiye günah ya da sevap yazılmaz. Bu mekruh türü genellikle zor durumda kalmış kişilerce yapılmaktadır. Bu mekruh türüne savaşan kişileri örnek verilebilir.

Savaştığı ortamda yiyecek bulamayan ve açlıkla mücadele eden bir kişi buzor durumdan kurtulmak için at eti yiyebilir. Pek çok alim bu davranışı hoş karşılamaz. Fakat bu mekruhu yapan kişi çaresiz kaldığında durum anlayışla karşılanabilir. Yapılması günah değildir.

Tenzihen mekruh çeşidini daha yakından anlamak için şu örneklere de bakabiliriz:

• Namaz ibadetini yapan bir kişinin ek duaları sürekli tekrar ederek okuması,
• Namaz kılan bir kişinin yaşamdan koparcasına ibadete dalması ve günlük hayatını unutması,
• Canlı resimlerin olduğu bir seccade üzerinde namaz kılınması,
• Namazın farzının kılınmasına çok az bir süre kalmışken sünnetten başlanması,
• Yemekte soğan veya arımsak gibi kötü kokulara neden olan yiyeceklerin yenilerek camiye girilmesi ve insanların bu kokudan rahatsız olması tenzihen mekruh davranışlar arasında gösterilebilir.

Mekruh Olarak Kabul Edilen Davranışlar Nelerdir?

Mekruh, haram kadar bağlayıcı ve kesin ceza hükmü olan bir davranış değildir. Bu tarz davranışların yapılması hem Allah katında hem de toplum tarafından hoş karşılanmamaktadır. Günlük hayatta normal olan bir davranış, yerine göre yapılmadığında da mekruh olarak sayılabilir. Bu duruma en iyi örnek, akşam yemeğinde soğan ve sarımsak yiyerek topluma karışan kişiler gösterilebilir.

Bir kişinin soğan ve sarımsak yemesinde herhangi bir sakınca yoktur. Fakat birey toplumu rahatsız ediyorsa bu durum elbette hoş karşılanmaz. Mekruh da dini açıdan büyük sorun teşkil etmeyen fakat yapılamaması daha uygun olan davranışları içerir.

Mekruh olan davranışlardan bazıları ise, kişinin malını israf etmesi, sigara içmesi, balık dışında herhangi bir deniz ürününü tüketmesi, bahis oynaması, tavla oynaması, erkeklerin altın takı takması veya ipekten elbise giymesidir.